10 NOV '65 | Toekomende week stemming over Kerk in de huidige wereld

Toekomende week stemming over "Kerk in de huidige wereld". Dit schema zou vrijdag en zaterdag verdeeld worden (schema werd in twee delen verdeeld).

Ga naar België van 19 tot 29 november voor onderzoek bij de dokter.

09 NOV '65 | Om 18.30 uur ontvangst bij de Paus

Bericht van de Paus aan Concilie: einde 8 december, zeer plechtige zitting; 7 december publieke sessie voor de promulagtie van de decreten die goedgekeurd zijn. Om 18.30 uur ontvangst bij de Paus van de bisschoppen van Afrika (Franssprekend). Spreek hem over de martelaren van het bisdom (hield lang mijn hand vast, met beide handen) verklaring van zijn gebed.

11 OKT '65 | Celibaat blijft en moet streng onderhouden worden

Kardinaal Ruffini: de teksten van de H. Schrift zijn niet accuraat aangegeven. Daarbij vrij veel theologische onjuistheden (straffe!)...

Er werd een bericht van de Paus voorgelezen, waarbij verzocht werd geen publieke bespreking te houden over het celibaat van de priesters. Dat blijft en moet streng onderhouden worden. Mocht een concilievader wat te zeggen hebben, de vrijheid blijft, hij kan schriftelijk zijn gedachten indienen bij de kardinaalpresident die het dan aan de paus zal overmaken.

07 OKT '65 | Probleem van kinderbeperking wordt gesteld door ik-zuchtigen

Kardinaal Ottaviani (wordt geapplaudisseerd): 1) niet alleen spreken over oorlog, ook over plaatselijke revoluties (zoals in Azië en Afrika); 2) de Koude Oorlog is aanleiding tot oorlog; 3) strenger tribunaal (UNO) met strengere maatregelen; ...

Mariano Gaviola: zeer schone tussenkomst over de kinderbeperking. Daar wordt meer over gesproken in de landen die economisch hoog staan, dan in de landen waar zelfs armoede en honger is. Dit probleem wordt gesteld door ik-zuchtigen die de lasten van het huwelijk negeren om hogere rijkdom te verwerven.

04 OKT '65 | Binnen enkele jaren zal reeds weerom alles veranderd zijn

Kardinaal Siri: in het derde hoofdstuk mag het concilie alleen spreken over hogere principes, maar niet in details of in praktijk want binnen enkele jaren zal reeds weerom alles veranderd zijn.

[hoofdstuk 3 van het schema over de Kerk in de wereld gaat over het sociaal-economische leven]

Vanmorgen vertrok de H. Vader naar UNO: volgde op de T.V. om 24 uur en om 8 uur.

01 OKT '65 | Verderzetten van het stemmen en de discussie Kerk in de wereld

Verderzetten van het stemmen en de discussie over Ecclesia in mundo [Kerk in de wereld van deze tijd].

Kalender voor oktober: 5 oktober op einde van de zitting bezoek van H. Vader na zijn terugkeer uit New York.

Tot 15 oktober (of 17?) zullen de congregaties zijn zoals altijd, van 17 tot 23 vacatio; daarna terug. Op het einde van deze maand zal een sessio publica gehouden worden voor de decreten die afgehandeld zijn.

30 SEP '65 | Hoofdstuk over het huwelijk zou weggelaten worden

Voort stemmen over de modi de episcoporum [over de bisschoppen].

Discussie over De ecclesia in mundo moderno [Kerk in de wereld van deze tijd]. Kardinaal Heenan stelt voor dat dit schema de naam zou dragen van “aankondiging aan de wereld”, en dan niet in het Latijn, maar in de volkstaal. Dat dit hoofdstuk over het huwelijk zou weggelaten worden uit schema tot de paus beslissing heeft genomen over de kwestie van de geboorteregeling.

29 SEP '65 | Wetenschap aanmoedigen omtrent seksuele seksuele problemen

Kardinaal Suenens: wetenschap aanmoedigen omtrent de opzoekingen van de seksuele problemen, psychologische reflectie. Speciale liturgische feestdag voor de vernieuwingen van de huwelijksbeloften. Wensen: iets over te vroege huwelijken en te vroeg besluiten en iets over het gebed in de familie.

28 SEP '65 | Om 11.30 uur nog een derde van de vaders in de zaal

Om 11.30 uur nog een derde van de vaders in de zaal. Onderwerp is uitgeput. De meeste sprekers handelen over communisme. In het Schema is alles vervat. Sommigen willen, maar op verschillende manier het ene aspect naar voren brengen, en andere verminderen. En ook omgekeerd.

27 SEP '65 | Er is een verband tussen sociale vooruitgang en christendom

De Souza: er is een groot verband tussen de sociale vooruitgang en de vooruitgang van het christendom in de jonge landen.

24 SEP '65 | Wat verwachten de mensen van de Kerk?

Telegram voor de verjaardag van de paus op zondag 26/9/1965;  Elschinger: we moeten spreken volgens de intentie van Johannes XXIII, d.i. een vernieuwing. Wat verwachten de mensen van de Kerk? Welke zijn hun wettige verlangens?

22 SEP '65 | König: eigenlijk gaat het concilie een nieuwe weg op

Vooraleer de bespreking over de Kerk in de Wereld aan te vatten spraken er nog verschillende over de Godsdienstvrijheid.

Kardinaal König: eigenlijk gaat het concilie een nieuwe weg op, want wat de andere concilies nooit deden: een tweespraak met de wereld.

21 SEP '65 | Stemming godsdienstvrijheid

Stemming De libertate religiosa [over de godsdienstvrijheid]: 2222 aanwezigen, 1997 placet; 224 non placet en 1 onthouding.

Ontdek meer: Grote opluchting over meerderheid voor godsdienstvrijheid

20 SEP '65 | Cardijn is een sterke voorstander van godsdienstvrijheid

Dankbrief naar de paus voor de motu proprio over de oprichting van de bisschoppensynode.

Cardijn is een sterke voorstander van het schema De libertate religiosa [over de godsdienstvrijheid]. Geeft een hele redevoering (wordt onderbroken).

16 SEP '65 | Volgorde van schemata wordt vastgelegd

Voorzitters van de bisschoppenconferenties worden opgeroepen. De volgorde van schemata wordt vastgelegd.

15 SEP '65 | De Ariba Y Castro tegen, maar begrijpt niets van het schema

Paus aanwezig… kardinaal Tisserant zegt een inleidende rede, praeses Agagianian. De Ariba Y Castro (Spanjaard) tegen, maar begrijpt niets van het schema. De kwestie moet overgelaten worden aan de bisschoppenconferentie, met goedkeuring van de H. Stoel.

Lees meer: Vurige pleidooien voor en tegen godsdienstvrijheid

14 SEP '65 | Zeer schone manifestatie – enorm veel volk als toeschouwer

9 uur present in manteletta en rocket. Begon eigenlijk maar om 9.30 uur: zeer veel volk. H. Mis: paus zat voor met een 20-tal celebranten. Daarna droeg de paus zelf het evangelieboek. Dan geloofsbelijdenis van diegenen die nog niet op het concilie aanwezig waren. De “obediëntie” aan de paus van iedereen, ook van de kardinalen. Daarna rede van de paus met verklaring van de oprichting van Synode bij de paus.

Namiddag… aankomst paus om 5.40 uur. Vertrek stoet naar Sint-Jan-van-Lateranen (700 m.)…6 uur einde stoet en aanbidding + rede van Kardinaal om 7.30…

Zeer schone manifestatie – enorm veel volk als toeschouwer. 

Lees meer: Opening 4e zittijd met gespannen verwachtingen en 2 verrassingen

05 SEP '65 | Om 12 uur landde de paus te Fiumicino

Mededeling: de paus zou om 12 u in de conciliezaal komen en een toespraak houden. Om 12 uur landde de paus te Fiumicino. De discussies gaan verder. Paus komt in Sint-Pieter +/- 12.45 uur. Welkomstgroet van Liénart. Toespraak van de Paus. Alles gedaan om 13.25 uur.

19 NOV '64 | Prachtige voordracht, ook over de werking, waarin obstructie

Er wordt eerst gestemd over De Ecclesia en dat is het einde van deze stemming. Dan wordt er niets meer gezegd, en de besprekingen over de scholen gaan verder. Iedereen blijft ter plaatse, in afwachting. Dan wordt rond 11 uur meegedeeld door kardinaal Tisserant - in naam van de voorzitters - dat er niet gestemd wordt over De libertate religiosa. Maar Mgr. De Smedt kan zijn relaas voorlezen. Prachtige voordracht, ook relaas over de werking (waarin obstructie en vertraging). Applaus gedurende vijf minuten… petitie naar de Paus om toch te stemmen.

Ontdek meer: Stemming over godsdienstvrijheid definitief uitgesteld

13 NOV '63 | Frings: geen juridische macht voor bisschoppenconferenties

Kardinaal Spellman vindt dat er geen wetgevende macht moet gegeven worden aan de nationale [bisschoppen]conferenties. Kardiaal Frings: geen juridische macht geven. Iedere bisschop bestuurt zijn eigen bisdom. De Provinciale Concilies moeten blijven. [Meer weten: Verdeeldheid over nut en gevaar van bisschoppenconferenties]

Broeder Thurian van Taizé komt vanavond naar het Belgisch College. 

[De rest van de zittijd zal Mgr. De Wilde niet veel meer noteren dan de namen van wie tussenkomt en de uitslag van de stemmingen. Misschien als gevolg van zijn gezondheidsproblemen.]

11 NOV '63 | Stemming geeft gedachte weer van het Concilie

Rechtzetting door kardinaal Döpfner over de fameuze stemming 5 punten. Is natuurlijk geen decreet of definitieve tekst, maar geeft de gedachte weer van het Concilie.

N.B. Heb mijn buurman, de bisschop van Kansas City, misintenties gevraagd.

08 NOV '63 | Frings protesteert dat stemming als niets beschouwd wordt

Kardinaal Frings protesteert dat de stemming over de collegialiteit als niets beschouwd wordt. Gaat tekeer tegen de Commissie (kardinaal Browne). We kunnen niet vooruit zonder verklaring over de collegialiteit. Gaat ook in tegen Heilig Officie: veroordeelden moeten zich kunnen verdedigen. Is ook tegen teveel episcopi in de Curie. Een bisschop is geen eretitel, maar moet een ambt zijn.
Kardinaal Lercaro wil alles laten vallen en de Paus vragen wat hij voorstelt om de Curie te veranderen en om hem te helpen de Kerk te besturen.

Meer weten: Symbolische clash tussen meerderheid en minderheid

07 NOV '63 | Moeilijkheden van de geschreven modi

Ontmoette Mgr. Callewaert die het had over de moeilijkheden van de geschreven modi. Er zijn er meer dan 600 voor de forma van de sacramenten.

Meer weten: Stemmen over de liturgie

06 NOV '63 | Alfrink vraagt nieuw hoofdstuk over macht van de collegialiteit

Kardinaal Bea: er moet bestuurd worden volgens de woorden van Sint-Paulus: verschillende ledematen die de Kerk vormen. Kardinaal Browne eist een juridische bepaling van de collegialiteit. 

26 OKT '63 | Heel de voorbije week het bed moeten houden wegens griep

17 OKT '63 | Afwezig wegens griep

Er werd gestemd over de afzonderlijke punten van het derde hoofdstuk De Liturgia. De behandeling van het tweede hoofdstuk over de Kerk eindigde op 16 oktober. Men begon met de behandeling van hoofdstuk 3. 

14 OKT '63 | De nodige meerderheid is niet bereikt

Kardinaal Döpfner is voorzitter, er wordt gestemd over hoofdstuk II van De Liturgia. De nodige meerderheid is niet bereikt: 1417 placet op 2242 aanwezigen. Conclusie: hoofdstuk is niet aangenomen. De commissie moet de 'juxta modum' onderzoeken en dan terug in stemming brengen.

11 OKT '63 | Duitsers en Oostenrijkers zijn voor de collegialiteit

Kardinaal Lercaro is voorzitter; uitdeling van documenten.

Duitsers en Oostenrijkers zijn voor de collegialiteit, dat is niets nieuws, maar bestaat reeds lang.

10 OKT '63 | Cento: diaconaat zeer gevaarlijk, vooral op gebied van celibaat

Kardinaal Agagianan is voorzitter, er wordt aangekondigd dat de paus morgen om 17 uur naar De Santa Maria Maggiore gaat en dat er zondag een heiligverklaring is.

Kardinaal Cento: diaconaat zeer gevaarlijk voor de gevolgen, vooral op gebied van celibaat - tenzij dat het celibaat verplicht is voor de diakens. Mgr. Van Hurk in naam van de Indonesische bisschoppen: de bisschoppen zijn opvolgers van de apostelen, maar daaruit volgt niet dat de apostelen al hun gezag en macht aan de bisschoppen hebben overgedragen; consecratio episcopalis est sacramentum; placet voor het diaconaat, maar overlaten aan de bisschoppenconferentie. Het celibaat van diakens, daar moet het concilie over beslissen.

09 OKT '63 | Sigaud gaat tekeer tegen het inmengen van de leken in de Kerk

Verjaardag afsterven van paus Pius XII; kardinaal Suenens als voorzitter.

Kardinaal Liénart pleit voor de collegialiteit, steunend op teksten uit de schriftuur. Mgr. Blanchet vraagt zich af wat de theologische draagkracht is van de schemata.

Mgr. Sigaud gaat tekeer tegen het inmengen van de leken in de Kerk (o.a. in het concilie): dit is tegen de traditie en tegen de Schrift.

08 OKT '63 | Kardinaal Suenens is voorstander van het diaconaat

Kardinaal Döpfner is voorzitter. Kardinaal Landázuri Ricketts vindt dat het diaconaat niet verplicht mag worden, maar vrij in de streken waar het nodig is op pastoraal gebied. Spreekt ten voordele van het diaconaat.

Kardinaal Suenens is voorstander van het diaconaat. Dit behoort tot de constitutie van de Kerk. Het behoort tot het concilie te beslissen dat het diaconaat een staat is, die moet aangenomen worden in de Kerk, en in sommige streken kan toegepast worden.

Mgr.Gori, Latijns patriarch van Jeruzalem, is tegen de collegialiteit van de bisschoppen omdat er te veel misbruiken zullen uit voortkomen, vooral een geest van onafhankelijkheid.

Mgr. Heuschen: ecclesia fundata super apostolos. Mgr. Charue: Christus heeft een collegium apostolorum ingesteld en dat als fundament voor de Kerk. 

07 OKT '63 | Kardinaal Alfrink houdt pleidooi voor collegialiteit

Kardinaal Lercaro is voorzitter. Volgens kardinaal König zegt het schema niets nieuws. Wat met de collegialiteit buiten het Concilie? Kardinaal Döpfner stelt dat het schema m.b.t. het diaconaat strenger is dan het concilie van Trente... Kardinaal Alfrink houdt pleidooi voor collegialiteit. Kardinaal Rugambwa pleit er voor dat de tekst meer nadruk zou leggen op de zending van de bisschoppen om het evangelie aan heel de wereld te brengen. Maximos IV: over de onfeilbaarheid van de paus: een beletsel voor de vereniging van de kerken. Mgr. De Smedt ijvert voor grotere collegialiteit. Hij spreekt met veel gevoel.

04 OKT '63 | We moeten speciale aandachten richten op de armen

Kardinaal Agianian is voorzitter. Kardinaal Gerlier vraagt bij de inleiding een artikel toe te voegen over de armen... Mgr. Marling spreekt en voordele van een specifieke tekst met betrekking tot de afgescheiden christenen.

Mgr. Himmer over de armen: Christus heeft zich gericht tot de armen... Er zijn twee soorten armen. Zij die reeds in het rijk van Christus zijn binnengetreden. We moeten speciale aandachten richten op de armen "wat ge voor de kleinsten van de armen gedaan hebt, hebt ge voor Mij (Christus) gedaan". Die Christus is dagelijks bij u (ge vindt Hem in de krant, in de t.v., in radio enz...)... Niet alleen uw nieuwsgierigheid of weetgierigheid bevredigen...

Bij bespreking hoofdstuk 2: kardinaal Spellman is tegen de instelling van het diaconaat, kardinaal Ruffini is ook tegen, net als kardinaal Bacci...

03 OKT '63 | Secretaris wijst er op dat het verboden is teksten uit te delen

Kardinaal Suenens is voorzitter. Kardinaal Ritter stelt dat het schema niet genoeg zegt over de actie van de Kerk; moet spreken over dynamisme... Theologie de Verbo Dei moet toegevoegd worden. Verbum et opus sacramentale sunt essentialia in ecclesia.

Kardinaal Bea vraagt dat de tekst meer zou gesteund zijn op de H. Schrift en de Overlevering, dan kunnen we samenspraak met de afgescheurden voeren.

Mgr. Seper vindt dat er tussen de aangehaalde beelden over de Kerk geen logisch verband bestaat. Geeft een heel deel praktische verbeteringen.

Op het einde van de zitting wijst de secretaris er op dat het verboden is teksten uit te delen zonder uitdrukkelijke toelating van de voorzitter.

02 OKT '63 | Camara vraagt bijzondere attentie voor de armen en de sukkelaars

Ontmoeting met de generaal van de orde; komt morgen donderdag op bezoek.

Vergadering onder voorzitterschap van kardinaal Döpfner. Kardinaal Camara spreekt in naam van 153 bisschoppen en dringt erop aan dat het concilie geen dogmatische definitie geeft, tenzij het uitdrukkelijk wordt gezegd; dat er bijzondere attentie zou gegeven worden aan de armen en de sukkelaars... bij nr. 5 moet men spreken over 'Regnum Dei'.

Kardinaal Gracias pleit voor de uiteenzetting van Schema als Kerk in dienst van de mensheid. 

Op het einde van de zitting is er nog een mededeling van secretaris-generalal: de deelnemers wordt gevraagd om op hun plaats te blijven zitten.

01 OKT '63 | Zuid-Amerikaanse bisschoppen ondersteunen het schema

Voorzitter kardinaal Lercaro. Kardinaal Silva spreekt in naam van de Zuid-Amerikaanse bisschoppen. Hij ondersteunt het schema en vraagt om het derde hoofdstuk op te delen in twee, met "de populo Dei" voor de hiërarchie. Kardinaal Rugambwa spreekt in naam van de Afrikaanse bisschoppen en geeft ook placet. Vraagt om de evangelisatie beter te onderstrepen. De Kerk wordt veel te statisch voorgesteld. Volgens Mgr. Hermaniuk is het schema te abstract, uitdrukkingen als collegium episcoporum simul cum Papa geeft de indruk dat de Paus buiten het collegium staat...

Kardinaal Browne zegt dat rekening zal gehouden worden met de bemerkingen.

De volgorde van de besprekingen wordt vastgelegd, geen vergaderingen op zaterdag en zondag.

Stemming: tegenwoordig: 2301; placet: 2231; non placet: 43.

30 SEP '63 | Ottaviani: het was onmogelijk was iedereen tevreden te stellen

Mis door de nieuwe aartsbisschop van Milaan in Ambrosiaanse ritus. Voorzitter is kardinaal Agagianian. Inleiding door kardinaal Ottaviani voorzitter van de Commissie van het Schema over de Kerk. Ottaviani klaagt dat er te weinig tijd was voor de voorbereiding van het schema en het onmogelijk was iedereen tevreden te stellen.

In naam van 66 bisschoppen uit Duitsland en de Skandinavische landen zegt kardinaal Frings dat het schema in het algemeen voldoet, het is geschikt om verder op te werken en over te discussiëren.

29 SEP '63 | Aanschuiven om binnen te gaan, ik zit op mijn oude plaats

Om 6.45 mis, aansluitend licht ontbijt en dan naar Le Amfore, juist op tijd. Aankleding reeds om 8 uur. Aanschuiven om binnen te gaan, ik zit op mijn oude plaats. Om 9.30 uur komt de Paus binnen, stapt af van zijn sedes. Gaat te voet, zegent niet maar groet. Kleine figuur, uiterlijk helemaal in contrast met Johannes XXIII. Afleggen van de eed... afleggen van onderdanigheid aan de Paus, ook een bisschop van meer dan 100 jaar is aanwezig.

De ceremonie heeft veel te lang geduurd. Maar toespraak van de Paus was buitengewoon klaar, zakelijk, niet hoogdravend maar aangepast en begrijpelijk voor de gewone mensen. Is duidelijk de vrucht van de eerste zittijd. Paus Johannes XXIII kon zo niet spreken omdat toen de juiste atmosfeer nog niet geschapen of afgelijnd was.

26 SEP '63 | Bij aankomst blijkt mijn valies er niet bij te zijn

Pater Crenie en Olivier reizen af naar Rome met V.W. gekocht in Transit. Zelf ben ik op 26 september met Alitalia afgereisd. Bij aankomst blijkt mijn valies er niet bij te zijn. Die wordt 's anderendaags afgeleverd. Blij weerzien met de paters en goede ontvangst. Interessante ontmoeting met Mgr. Willebrands.

Ik kreeg een radio mee uit Brussel - een Novak - zeer goede ontvangst. Heb nieuws van Brussel Vlaams om 7 uur goed kunnen volgen.
Bezoek aan secretariaat: geen vaste regelingen voor de plechtige zitting.

Daarna naar Le Amfore voor een ontmoeting met de Kongolese bisschoppen.

08 DEC '62 | Paus spreekt met bewogen genegenheid tot de bisschoppen

Om 10 mis opgedragen door kardinaal Cicognani. Zeer mooi gezongen en goed samen. Na de mis is Paus gekomen op zijn troon. Toespraak van een half uur.

De volgende zitting: vlug en besluiten voor Kerstmis 1963. Vraagt dat we de groeten overbrengen aan de gelovigen uit onze bisdommen. Spreekt met bewogen genegenheid tot de bisschoppen. Er was veel volk!

07 DEC '62 | Na 2 maanden Concilie groots resultaat bereikt (König)

Aankondiging: 12 uur zal er plechtige sluiting zijn, voorgebeden door de Paus. Indien er bemerkingen zijn over de afzonderlijke hoofdstukken dan moeten die ingestuurd worden voor 28 februari naar de Commissie van het Concilie. Kardinaal Franz König stelt dat na 2 maanden concilie groots resultaat is bereikt.

Om 12 uur komt de Paus in de zaal, te voet, gaat op zijn troon zitten en bidt het Angelus voor. Geeft de zegen en geeft een toespraak. Hij zegent al de religieuze voorwerpen die we bij hebben of die thuis zijn. Is zeer tevreden over het werk van Concilie. Bedankt al de Vaders die hebben meegeholpen... Hij herinnert ook het feit van verleden woensdag toen hij ons allen zag op het plein voor de zegen. Was ontroerd.

Bid opnieuw en zegent. Gaat te voet weg. Hij scheen wel verouderd.

06 DEC '62 | We hebben besloten wat het Tweede Vaticaans Concilie moet worden

Secretaris geeft verslag over voorbije zittingen: 34 algemene zittingen, 5 schema's gediscuteerd, 587 hebben gesproken. Paus geeft de volmacht de pauselijke zegen te geven wanneer we terugkeren in ons bisdom.

Kardinaal Lercaro sluit zich aan bij Suenens en Montini. We zijn er toe gekomen, na twee maanden werk, om te besluiten wat het Tweede Vaticaans Concilie moet worden. 

05 DEC '62 | Montini steunt Seunens

Voorlezing door Mgr. Karel Calewaert. Kardinaal Giovanni Battista Montini steunt het gezegde [tussenkomst] van kardinaal Suenens. Steunt op de noodzakelijkheid van de verklaringen omtrent het episcopaat. Voorkeur dit schema samen te verwerken met het Secretariaat voor de vereniging van de Kerken.

Vergadering geëindigd om 10 voor 12. Samen op het plein. Zegen van de Paus. Toespraak: De Kerk: de ene kant de hiërarchie, andere het volk!

04 DEC '62 | Schema spreekt maar over leer van de laatste jaren (Frings)

Kardinaal Joseph Frings spreekt in naam van de Duitse bisschoppen. Het schema spreekt maar over de leer van de Kerk volgens de laatste jaren. Spreekt niet over de traditie zowel van de Griekse als de Latijnse kerk. Alle citaten zijn meer uit de laatste jaren. Is dit wel de juiste manier om te werken? Is zeker niet oecumenisch.

Kardinaal Godfrey William zegt dat er een grote verwarring bestaat omtrent de naam "katholiek". Zo noemt de staatskerk zich in Engeland ook katholiek. Hij vraagt voorzichtigheid tegenover de beoordeling van de toestand in Engeland.

03 DEC '62 | We kunnen dit schema niet meer afwerken

H. Mis volgens Malabaarse ritus.

Kardinaal Giuseppe Siri: de waarheid ontslaat niet van de verplichting de Kerk voor te stellen als enige weg tot heil. Kardinaal Paul-Emile Léger dit schema is doctrinele hart van dit concilie. Vele andere schemata hangen af van dit, o.a. hoofdstuk over de bisschoppen. We kunnen dit schema niet meer afwerken... Wenst dat Liturgie nog afgewerkt wordt voor einde van [eerste zittijd] van het Concilie. Kardinaal Julius Döpfner wil heel het schema verwerpen. De enkele dagen nog discuteren. Dan placet of non placet. En dan een nieuw schema opmaken.

01 DEC '62 | Kerk spreekt niet zoals een moeder spreekt over haar kinderen

Kardinaal Joseph Frings kondigt aan dat de gezondheid van de Paus beter is en dat hij zondag de zegen zal geven. Kardinaal Bernard Jan Alfrink vindt dat voor de tweede zittijd dit schema moet worden herwerkt door een nieuwe commissie op te richten door de Paus. Bisschop Emiel Jozef De Smedt: de Kerk spreekt niet zoals een moeder spreekt over haar kinderen wanneer ze spreekt over de afgescheidenen.

30 NOV '62 | Hoofd van apostel Andreas uitgestald bij het graf van Sint-Pieter

Feest van de apostel Andreas, zijn hoofd is uitgestald bij het graf van Sint-Pieter.

Voorstel van Kardinaal Alfredo Ottaviani over de H. Maagd is verworpen. Noodzakelijk eerst De Ecclesiae af te werken.

Kardinaal Agostino Bea betreurt dat er tijdens deze eerste sessie niets is gezegd over de Anglikanen.

28 NOV '62 | Mis volgens Ethiopische Ritus

Mis Ethiopische Ritus: gezang met gong, ook met handgeklap en beweging van het lichaam. Ook gezangen voor de intrede van het Evangelie door een groep seminaristen.

Kardinaal Alfredo Ottaviani: hij had liever een schema gezien met verschillende hoofdstukken, gericht tot verschillende afgescheidenen.

27 NOV '62 | Tweede periode Concilie zal starten op 8 september

Maximos IV De Ecclesia Unitate: de tekst spreekt eigenlijk alleen over middelen tot eenheid. Dan zou het schema moeten komen bij oecumenisme.

26 NOV '62 | Kardinaal Cicognani presenteert De Ecclesia Unitate

December alle dagen vergadering.

Er moet een groot katholiek agentschap worden gesticht.

Kardinaal Amleto Cicognani presenteert De Ecclesia Unitate. Oosterling spreekt: Dit schema richt zich alleeen tot de Orientales. Objectie: in dit schema zwijgt men over de andere afgescheidenen. Antwoord: het Secretariaat had geen andere opdracht.

Kardinaal Ernesto Ruffini: De Ecclesia Unitate en De Ecclesia moeten één schema zijn.

24 NOV '62 | Pers is de school van de volwassenen

Telegram voor de verjaardag van de Paus.

Kardinaal William Godfrey twijfelt of het wel nuttig is dit document [over de media] aan te sluiten bij besluiten van Concilie. Beter afzonderlijk document, moet het toch in de Concilie-akten, dan moet het korter zijn.

Kardinaal Leo Jozef Suenens: dit schema is niet doctrineel maar pastoraal en dit vereist niet dezelfde methode van werken en voorstellen. Eerst schema in algemeen aanvaarden en dan doen bewerken als een pastorale brief.

Wens:

1. Spreken over recht van privaat leven. Dat mag niet in ’t publiek gegooid worden.
2. Men is veel te passief tegenover slechte voorstellen. Er moest collectieve reactie komen. Het is nodig dat publieke reacties zouden komen.
3. Katholieke informaties moeten degelijk en voedzaam zijn. Niet alleen onbenullige gegevens over processies etc. Wat niet insluit dat de scriptores predikers moeten zijn.

Kardinaal Agostino Bea: we zouden moeten samenwerken met onze afgescheiden broeders. Op dit gebied zouden we één blok moeten vormen want we hebben dezelfde wetten en verplichtingen.

Italiaan (?) we geven veel geld uit voor de scholen. Pers is de school van de volwassenen, waarom zouden we daaraan niet meer geld en aandacht schenken?

23 NOV '62 | Document over Sociale Communicatiemiddelen is te lang

Dat onderstrepen de kardinalen Francis Spellman en Ernesto Ruffini.

Volgens Mgr. Jozef Heusschen is er te weinig gezegd over de persagentschappen, meestal niet-katholieken. Dit eerste nieuws, dat meegedeeld wordt, is wat inslaat. Er moeten katholieke leken gevormd worden… Geen nieuwe agentschappen stichten, maar in de bestaande binnendringen.

21 NOV '62 | De Paus heeft beslist een speciale commissie bij mekaar te roepen

Mis volgens Ukraïense ritus. Consecratie gezongen – blijven rechtstaan. Coconcelebratie (met 3). Communie onder twee gedaanten. De gelovigen communiceren onder 2 gedaanten: gedesemd brood (vierkantjes) in de wijn gedrenkt met een lepeltje.

De Paus heeft beslist een speciale commissie bij mekaar te roepen, schema [waarover gisteren is gestemd] zal later weerom voorgelegd worden (commissie van kardinalen, theologen uit Theologische Commissie en Commissie voor vereniging van kerken).

Vrijdag a.s. over schema tv, pers enz.

20 NOV '62 | Niet spreken over fons revelationis want dat is God

Mgr. Michal Klepcz vindt dat het pastoraal gedeelte zou moeten komen in het proemium. Niet spreken over fons revelationis want dat is God, maar over depositum fidei.

Kardinaal Ernesto Ruffini: er moet aangeduid worden wat men verstaat onder revelatio.

Stemming: morgen zullen we [uitslag] kennen of herstemmen.

19 NOV '62 | We hebben een nieuwe methode nodig: oecumenische dialoog

Kardinaal Benjamin de Arriba y Castro gaat geweldig tekeer tegen moderne exegeten en theologen. Steekt vooral een sermoen af, naast de kwestie.

Kardinaal Valerian Gracias: we verliezen teveel tijd met de discussie. Maak een nieuw schema met theologen van de twee partijen. De Paus heeft dit schema niet goedgekeurd.

Mgr. Emiel Jozef De Smedt spreekt in naam van het Secretariaat voor de Eenheid. Jezus Christus wordt aangenomen, maar modo quo ad Jesum zorgt voor discordia (de manier om tot hem te komen zorgt voor verdeeldheid). Dat is tegen de wil van Christus… We gaan niet vooruit sinds 10 jaar. We hebben een nieuwe methode nodig: oecumenische dialoog.

We moeten de middelen aannemen opdat de fr. Separati (de afgescheiden broeders) ons begrijpen. We moeten een klare katholieke leer volledig voorstellen…

Frans Odo De Wilde tijdens het Concilie (tweede van rechts)

17 NOV '62 | André Charue spreekt in naam van de Belgen

Een tweede spreker [Joseph A. Martin] die de uitleg geeft over de aangebrachte verbeteringen.

Kardinaal Julius Döpfner: in de centrale commissie werd niet juist voorgesteld wat ze veranderd wilden. Wij zijn vrij van te zeggen wat we willen, dat vermindert niets aan de waarde van het werk van de voorbereidende commissie.

Kardinaal Alfredo Ottaviani protesteert tegen Döpfner: de gezegden zijn niet waar.

Mgr. André Charue spreekt in naam van de Belgen. Vraagt 1^e en 2^e schema meer pastoraal en bijbels schema. Verschil te maken tussen Magisterium Ordinarium en Magisterium Extraordinarium.

Mgr. Maurice Pourchet: moet een specialist zijn. Hij beweert dat de argumenten aangehaald om de thema van de 2 fontes [bronnen] te bewijzen, uit hun context gerukt zijn.

16 NOV '62 | Liénart: dit schema is van grootste belang

Mis in Armeense ritus, consecratie gezongen, daarna elevatie H. Hostie en kelk samen en draait volledig rond terwijl hij zingt en uitnodigt tot de communie.

Vandaag eerst punt van de liturgie, morgen stemming.

Dagvoorzitter is kardinaal Achille Liénart: dit schema is van grootste belang. ’t Is nodig dat iedereen spreekt en iedereen in geweten oordeelt. 

14 NOV '62 | Suenens stelt een andere methode van werken voor

Kardinaal Alfredo Ottaviani is er tegen dat andere schemata rondlopen, die niet deze zijn van de H. Vader (en dat is tegen het kerkelijk recht) en verwerpt het pastoraal doel van de liturgie.

Kardinaal Achille Liénart non placet, schema is incompleet … en te scholastiek. Ons geloof bestaat niet in scholastieke argumentaties maar moet levendig zijn en gevoed.

Kardinaal Joseph Frings non placet voor het schema. 

Kardinaal Ernesto Ruffini: placet. Schema is opgemaakt door de beste theologen en werkelijk doorgewerkt en doordacht. Onvoorzichtig zo het schema in blok te verwerpen. ’t Is heel het huis omverwerpen.

Kardinaal Paul-Emile Léger (straffe spreker): dit schema heeft geen hulp voor de Kerk… Theologen en exegeten van verscheidene strekkingen moeten aangesproken worden. Dit schema geeft maar alleen gelijk aan één.

Kardinaal Leo Suenens: non placet, sluit zich aan bij de kritieken. Stelt een andere methode van werken voor, het concilie gaat anders te lang duren!

13 NOV '62 | H. Jozef zal in de canon van de Heilige mis ingevoegd worden

Kardinaal Amleto Cicognani kondigt aan dat de H. Vader beslist heeft dat de H. Jozef in de canon van de Heilige mis zal ingevoegd worden.  De Congregatie voor de Riten zal decreten voorbereiden voor de proclamatie van 8 december.

12 NOV '62 | De eerste sessie zal eindigen op 8 december

Commissie zullen moeten werken in tussentijd.

Kardinaal Laurean Rugambwa vraagt hulp (ook van blanken) om de Afrikaanse muziek te onderzoeken.

10 NOV '62 | Melkiet vraagt het Paasfeest te fixeren

Voorzitter is kardinaal Ruffini: verboden nog te applaudisseren. Niet meer de curie en de prelaten kritiseren.

De franciscaan van de Armeense ritus ligt te slapen.

Generaal van de Kruisheren: voor de mis zoekt ge een sociale en familiale atmosfeer. Voor het breviergebed schijnt ge het uit te sluiten. ... Wil het samen bidden van het officie uitbreiden o.a. in de seminaries.

Melkiet vraagt het Paasfeest te fixeren omwille van oecumenische reden. Men moet beginnen met eenzelfde feest van de Verrijzenis van de Heer.

09 NOV '62 | Kardinaal Richard Cushing is naar huis, verstaat geen Latijn

Kardinaal Francis Spellman: voor hem keus tussen Latijn of inlandse taal.

Aartsbisschop van Westminster [Kardinaal Wiliam Godfrey]: brevier behouden, het is nodig als steun in ’t ministerie. Indien er uitzonderingen zijn: daarvan moet er geen algemene regel gemaakt worden. Is ook voor behoud van het Latijn.

Kardinaal Bea: het Concilie moet handelen over generalia. Schema handelt alleen over de Romeinse Brevier. Schema zou ook moeten spreken over al de breviers: ook van de Oosterlingen, van de verschillende ordes. Te veel opinies! De Heilige Vader moet maar beslissen.

Telegram naar een honderdjarige bisschop: hij kende nog het eerste Vaticaans Concilie.

07 NOV '62 | Ook de Hollandse bisschoppen loven het schema

Intronisatie evangelie door een Zwarte.

Willem Bekkers: ook de Hollandse bisschoppen loven het schema.

Joseph Malula: in de rituale die moet gemaakt worden de inlandse gewoonten invoeren. Spreekt schoon en sterk.

Bespreking hoofdstuk IV.

Kardinaal Ruffini geeft straffe voorspraak voor de psalmen. Is tegen de vertaling omdat de psalmen niet te vertalen zijn.

Kardinaal Paul-Emile Léger: taal: ook aan de clerici in private bidden van het brevier de volkstaal gebruiken. Geapplaudisseerd!

Frans Odo De Wilde tijdens het Concilie, tweede van rechts

06 NOV '62 | Vandaag start discussie over Sacramenten en sacramentaliën

De voorzitter mag voortaan de discussie stopzetten als het onderwerp voldoende verklaard is. Wordt dus voorgesteld: stemming met rechtstaan.

Vandaag start discussie over Sacramenten en sacramentaliën. Kardinaal Ruffini stelt dat er veel moet veranderd of verbeterd worden, een verwarring tussen sacramenten en sacramentalia.

Er wordt aangekondigd dat de eerste zittijd zal eindigen op 8 december. De Paus zal die zitting voorzitten.

05 NOV '62 | Carolus Savoria spreekt voor de derde keer: wil niets veranderen

Mis gezongen in de Maronitische ritus. Ge moet kunnen spreken met delegatie, zoals ge vrij zijt te spreken, zo zijt ge vrij om een ander te delegeren om in uw naam te spreken.

André Perraudin, in naam van Ruanda-Urundi: in de Romeinse missaal lezen van H. Schrift invoeren, omwille van onderricht van de gelovigen. Is natuurlijk progressist tegenover al het voorgestelde.

31 OKT '62 | Van Cauwelaert geeft argument voor concelebratie

De communauteitsgeest van de zwarten én, de zwarten zijn geïsoleerd, als ze samenkomen is dat een steun.

Egyptenaar: wil de faculteit te celebreren met gedesemd of ongedesemd brood.

30 OKT '62 | Voor Ottaviani is de concelebratie iets theatraals

Dagvoorzitter is kardinaal Alfrink. Roept alle namen af van de sprekers.

Kardinaal William Godfrey is tegen de communie onder twee gedaanten. Dan kunnen vrouwen met geverfde lippen aan de kelk drinken.

Kardinaal Alfredo Ottaviani is tegen de vernieuwing. Is kwaad en gaat tekeer want voor hem is de concelebratie iets theatraals. Werd gestopt door de voorzitter, overschreed zijn tijd. Applaus!

29 OKT '62 | Stembriefje tekenen met een speciaal magnetisch potlood

Zaterdag werd een gelukwens gezonden naar de Paus voor de verjaardag van zijn verkiezing in naam van de Concilievaders.

Giovanni Battista Peruzzo is een oude vent en is natuurlijk uitgesproken tegen innovatie. Latijn verlaten in het misoffer [volgens hem] is een schisma voorbereiden.

Magnetische stembrief van Frans Odo De Wilde

27 OKT '62 | Vraag om voortaan niet meer te applaudisseren

Mgr. Eugene d'Souza is voorstander van grotere machten aan de bisschoppen ten voordele van de missie concedatur facultas statuendi. Een Spanjaard houdt een grote rede tegen de voordelen van de rijken, en de armen zijn de sukkelaars.

26 OKT '62 | Mgr. Callewaert voorstander van Latijn, maar met grote vrijheid

Mgr. K. Callewaert spreekt gematigd. Stelt een middenweg voor, voor de taal. Voorstander van Latijnse taal, maar grote vrijheid van taal in sacramenten en sacramentalia.

24 OKT '62 | Kardinaal Bea: nieuwe riten nog niet rijp

Bij binnenkomen in Sint-Pieter valt een bisschop neer. Vlug met luidspreker een verwittiging en ten hoogste 3 minuten voor de dokter ter plaatse is.

Kardinaal Bea over De novus ritubus. Dit schijnt nog niet rijp. De kwestie van nieuwe riten zou voorkomen wanneer er een ogenblik komt van vereniging met andere afgescheurden. Dan zou de kwestie moeten opgelost worden. Beslissingen van nu zouden de onderhandelingen kunnen bemoeilijken?

23 OKT '62 | Ottaviani protesteert tegen overdrijving belang liturgie

Kardinaal Alfredo Ottaviani vraagt dat sprekers klaar en duidelijk zouden spreken. Vraagt dat een deel van het doctrinele deel van dit schema zou voorgelegd worden aan de theologen. Protesteert tegen de overdrijving van het belang van de liturgie.

Kardinaal Léger: de verandering van de liturgie is bij uitstek een pastorale kwestie. Wat voorgesteld werd, was uit pastorale zorg. Vraagt een onmiddellijke oprichting van de Commissie voor de Liturgische Boeken. Noodzakelijkheid niet alleen in de missies. Maar in de missie van de oude wereld ook.

22 OKT '62 | Riten moeten aangepast aan de volkeren

Vandaag over de liturgie, de gewichtigste, meest actuele kwestie. Alfonsus Urgenelli heeft een voorstel van mij voorgelezen. Heb een woord toegevoegd ten voordele van Oosten. De Latijnse taal is een beletsel voor vereniging (vooral protestanten). Latijn moet niet opgelegd worden aan de andere volkeren. Riten moeten aangepast aan de volkeren.

20 OKT '62 | Paus verandert statuten, relatieve meerderheid volstaat

Reden: teveel kandidaten die niet meerderheid van stemmen hebben. Met Mgr. Jubinsky naar Sint-Pieter vertrokken om 8.15 uur. Aankomst 8.50 uur, foto getrokken aan Sint-Pieter. Dan wijziging van plaats ontvangen. Die plaats gezocht. Mgr. Wittebols zit juist voor mij. Aflezing van het resultaat stemmen voor 7 commissies. Tekst wordt voorgelegd om te publiceren. Grote lange discussie.

18 OKT '62 | Er wordt een commissie gesticht Secrétariat Permanent Africain

Vergadering in Le Anfore. Aanwezig 14 zwarte bisschoppen - rest deze van Congo - een 40-tal, ook aanwezig broer van Mgr. Van Cauwelaert, Mgr. Edelby - Melkitische ritus - Amerikaan. Er wordt een commissie gesticht Secrétariat Permanent Africain, wellicht in Hotel Cesar Oguste, dichtbij Sint-Pieter. Mgr. Zoa is er speciaal mee bezig. Vroeg voorzitterschap aan Kardinaal Rugambwa (die aanvaard heeft) + twee bisschoppen, een Franse Mgr. Zoa en een Engelse Mgr. Blomjous. Kiezen twee secretarissen bisschoppen, wellicht Greco (s.J.) en Willems (Witte Pater).

Er zouden ook van ieder land van Afrika één kandidaat moeten gekozen worden voor ieder van de 10 commissies om de schemata te bestuderen. Mgr. Malula en Mgr.Van Cauwelaert voor liturgie.

[Ook contact met bisschoppen van de Oosterse Ritus] Bisschoppen gekozen door het volk, niet meer benoemd door Rome. 't Is dank aan dit systeem dat de Oosterse kerken (o.a. Malabaren) eeuwen in stand bleven, want ze waren afgescheiden van Rome, doch bleven verenigd met Rome. Mogelijk zou China, aldus kunnen behouden blijven voor Rome?

13 OKT '62 | Kardinaal Liénart vraagt verdaging van de stemming

Eerste algemene zitting. Werking nog niet geordend. Ontmoeting met Mgr. Felix Scalais. Kardinaal Liénart vraagt verdaging van de stemming [voor de commissies]. Algemeen applaus. Na een pauze wordt aangekondigd dat zal gewacht worden. Kardinaal Frings: voorstel om lijsten in te dienen per groepering. Zullen lijsten indienen ten laatste 15 oktober. Dan meegedeeld dinsdag 16 oktober en stemming op 16 oktober. Einde van de sessie om 10 uur.

Handschrift uit het Conciliedagboek van Frans Odo De Wilde

06 OKT '62 | Zeer goed logement, maar geen enkel document over het Concilie

Afreis vanuit Brussel om 10 uur met kwart vertraging. Vliegtuig vol, vier bisschoppen aan boord. Zeer royaal ontbijt. 11.20 uur in Milaan, 12 uur naar Rome 55 minuten. Middagmaal in de vlieghaven, speciale ontvangsthal voor Concilievaders, geen douane. Pater Vijverbergh en (?) komen ons halen met de auto van de generaal. Brengen ons naar Betania dello Spritus Santo. Nederlandse zusters, zeer goed logement buiten de stad, doch geen enkel document over het Concilie.

Waar zal ik zitten in de Sint-Pieters? Handschrift uit het Conciliedagboek van Frans Odo De Wilde