19 NOV '64 | Grote consternatie bij veel concilievaders en observatoren

Dit was een historische dag. De voorzitter van het presidium, kardinaal Tisserant, kondigde aan dat wegens het grondig gewijzigde karakter van het schema over de godsdienstvrijheid, het presidium besloot dat het Concilie er niet vandaag zou over stemmen of deze tekst aanvaardbaar is voor stemrondes over de afzonderlijke onderdelen ervan en of het niet beter zou zijn een nieuw debat te voeren in de vierde periode. Dit ontlokte grote consternatie bij veel concilievaders en observatoren. Het is het werk van de oppositie.

Ontdek meer: “Zwarte week” van het Concilie

13 NOV '64 | Na de liturgie schonk de paus zijn waardevolle tiara weg

Na de liturgie schonk de paus zijn waardevolle tiara weg ten behoeve van de armen in de wereld. Hij plaatste de tiara op het altaar. Dit gebaar maakte een diepe indruk op de aanwezigen. Naderhand zegende de paus de beeltenissen ter ere van de Slavische heiligen Cyrillus en Methodius in de Sint-Pietersbasiliek.

21 OKT '64 | Stemmen over de tekst over de Oosterse Kerken

Vandaag stemde het concilie voort over de tekst over de Oosterse Kerken. De eerste vijf stemrondes passeerden met succes, behalve dan de tweede, over de kwestie van het omgaan met de rites bij de hereniging met de katholieke kerk. De Latijnse Patriarch van Jeruzalem, Gori, had in een pamflet gewezen op het belang voor Oosterse christenen om zelf te kiezen welke ritus zij volgen. 

07 OKT '64 | Hoogste graad van oecumenische geest van het Concilie

Ik rapporteerde vandaag in de aula over het deel rond de orthodoxe kerken in het schema over de oecumene. Mijn rapport maakte een zeer goede indruk, vooral dan mijn deel over de excommunicaties van kardinaal Umberto a Silva Candida en patriarch Cerularius uit het jaar 1054, wanneer Umberto de patriarch beschuldigde van alle toen gekende ketterijen, terwijl het conflict in werkelijkheid helemaal niet over dogma's ging. Ik bood dit aan als voorbeeld van het gebrek aan een correct begrip van het christelijke oosten. Dit maakte een diepe indruk. Archimandriet Scrima, de vertegenwoordiger van de patriarch van Constantinopel op het Concilie, verklaarde me geëmotioneerd dat dit voor hem de hoogste graad was van de oecumenische geest van het concilie. Vele Oosterse bisschoppen en Latijnse theologen kwamen me feliciteren voor mijn toespraak. 

30 SEP '64 | Hét belangrijkste moment van het concilie

Vandaag werden de stemrondes afgesloten over hoofdstuk drie van de constitutie over de kerk, waar het gaat over de collegialiteitsleer. Met een grote meerderheid van stemmen – 1,736 pro; 12 contra, en 438 iuxta modum – nam het concilie de collegialiteitsdoctrine aan. Dit is hét belangrijkste moment van het concilie. Sommige experts-theologen zegden dat na deze stemronde het concilie effectief is afgerond. God zij dank dat dit erdoor kwam met een dergelijke meerderheid, zodat de apostolische stoel het naderhand ook makkelijker in de praktijk zal kunnen brengen. 

28 SEP '64 | Cruciale wende in het leven van de Kerk

Vandaag besloten we het debat over de verklaring over de godsdienstvrijheid en begon de discussie over de joden en de andere niet-christelijke religies. Het debat over de godsdienstvrijheid sloot succesvol. Met grote meerderheid werd de voorgelegde tekst aanvaard. Dit is een belangrijk moment voor de toekomstige verhouding van de kerk met alle niet-katholieke en niet-christelijke tradities. Het is een cruciale wende in het leven van de kerk.  

18 SEP '64 | De concilievaders zijn vaak verzadigd en vermoeid

Vergadering van het concilie met verdere discussie over de tekst over de Pastorale Opdracht van de Bisschoppen. In het algemeen waren de toespraken minder boeiend dan men zou verwachten. De concilievaders zijn vaak verzadigd en vermoeid.

In de namiddag bijeenkomst in het Collège St. Louis des Français, met leden van het Secretariaat voor de Eenheid. Mgr. De Smedt van Brugge stelde zijn verslag voor over de godsdienstvrijheid. Na debat werd zijn rapport aangenomen.

Ontdek meer: Kritiek op schema over bisschoppen verandert van richting

13 AUG '64 | We bespraken de geplande toespraken van onze bisschoppen

16.00: de eerste bijeenkomst van onze bisschoppenconferentie in het St-Josafat-College, in aanwezigheid van metropoliet Josyf Slipyj. We bespraken de geplande toespraken van onze bisschoppen voor de derde periode van het Concilie. Buiten mezelf verklaarde niemand zich bereid om te gaan spreken. Metropoliet Slipyj overweegt wel om een toespraak te houden.

04 DEC '63 | Vandaag hoorden we twee toespraken door leken op het concilie

Vandaag hoorden we twee toespraken door leken op het concilie – Mr. Jean Guitton in het Frans en Vittorio Veronese in het Italiaans. De speech van Guitton maakte een diepe indruk. Aan het einde van de zitting sprak de paus zijn voornemen uit een pelgrimage te ondernemen naar het Heilig Land. Dit ontlokte aan de aanwezigen een grote vreugde.

03 DEC '63 | Vierhonderdste verjaardag van het concilie van Trente

Een plechtige viering met aanwezigheid van de H. Vader, bij gelegenheid van de vierhonderdste verjaardag van het concilie van Trente. De belangrijkste toespraak over de betekenis van het tridentijnse concilie werd geleverd door kard. Urbani, de patriarch van Venetië. Zijn speech was goed, maar te scherp en hij geraakt niet buiten de grenzen van het oude, scholastieke, gedachtengoed. 

29 NOV '63 | Verkozen in het Secretariaat voor de Christelijke Eenheid

Mgr. Felici, secretaris-generaal van het concilie, kondigde de verkiezing aan van extra leden voor de verscheidene conciliecommissies. Het was me een grote eer om met 1.641 stemmen te worden verkozen in het Secretariaat voor de Christelijke Eenheid. 

18 NOV '63 | Godsdienstvrijheid extreem betekenisvolle en actuele kwestie

Voorstelling van het nieuwe decreet over de oecumene, door kard. Cicognani, Zijne eminentie Martin, en bisschop Bukatko. De kwestie van de oecumene is een nieuwe zaak voor de katholieke kerk en wordt voor het eerst behandeld op een oecumenisch concilie. Niettemin is dit een bijzonder belangrijke zaak. Het schema is goed opgezet, al zou het hier en daar nog wat moeten geherformuleerd en verfijnd. Van groot belang is het vijfde hoofdstuk van dit schema, over de godsdienstvrijheid. Dit is een extreem betekenisvolle en actuele kwestie, maar tegelijk zeer complex. 

08 NOV '63 | Een van de meest tumultueuze conciliebijeenkomsten tot nog toe

Verder debat over het eerste hoofdstuk van het decreet over de bisschoppen. Meldenswaard was de toespraak van kard. Frings van Keulen, die sterk de noodzaak onderlijnde om een centraal orgaan op te richten, bestaande uit bisschoppen, die de paus zouden helpen in zijn bestuur van de universele kerk. Naar aanleiding hiervan viel Frings hevig de Romeinse curie aan, en in het bijzonder het Heilig Officie (Congregatie voor de Geloofsleer), dat, stelde hij, ‘mensen censureert zonder hen de kans te geven zichzelf te verdedigen’.

In zijn toespraak reageerde kardinaal Ottaviani, eerder pathetisch, in naam van de H. Vader, maar met zijn geagiteerde voorstelling deed hij zijn zaak meer kwaad dan goed. Ook kardinaal Browne sprak zich krachtig uit tegen de participatie van het bisschoppencollege in het bestuur van de universele kerk. Met dat alles werd deze vergadering een van de meest tumultueuze conciliebijeenkomst tot nog toe.

05 NOV '63 | Vandaag begon het debat over een zeer moeilijk decreet

Vandaag begon het debat over een zeer moeilijk decreet, over de bisschoppen en het bestuur van de bisdommen. Ook hier zal de cruciale vraag over het collegiale gezag van de bisschoppen opnieuw boven komen drijven. 

30 OKT '63 | Meerderheid van de concilievaders is voor de collegialiteit

Tijdens de discussie vond vandaag de stemronde over de collegialiteit plaats. De overgrote meerderheid van de concilievaders is gewonnen voor de collegialiteit als goddelijke instelling. Dat is een uiterst belangrijke beslissing. De Doctrinele Commissie zal nu gedwongen zijn de gehele tekst over de kerk in deze richting te herzien. Deze waarheid implementeren in het leven van de kerk zal een grote invloed hebben op haar verdere ontwikkeling, op het universele karakter van de kerk, en ook op haar invloed op de orthodoxe en protestantse wereld.

22 OKT '63 | Vandaag ging de conciliediscussie over de katholieke leken

De zaak is behoorlijk complex, aangezien voor vele eeuwen de leken door de Latijnse Kerk werden weggehouden van kerkelijke zaken. Vandaag moet dat alles worden hersteld, maar het is allesbehalve eenvoudig.

Om 16u nam ik deel aan de receptie van een nieuwe bisschop, Mgr. Felix Raeymaekers, een Belgische capucijn, die mijn studievriend was aan de Leuvense universiteit tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij is nu aangesteld als hulpbisschop in een bisdom in Pakistan.

11 OKT '63 | Josyf Slipyj begon kalm aan zijn historische toespraak

Vanaf zitplaats D0022 in de aula stond the majestueuze figuur op van onze Metropoliet, Josyf Slipyj. Hij bewoog zich traag naar de microfoon en begon kalm, met luide en afgemeten stem aan zijn eerste, historische toespraak. De ogen van meer dan 2.000 bisschoppen waren op hem gericht, en iedereen luisterde met ingehouden adem naar zijn woorden. Zijn speech bevatte vier grote delen: vooreerst een dankzegging tot God voor zijn aanwezigheid op het Concilie, waarna de metropoliet een overzicht gaf van de deelname van oekraïense metropolieten aan opeenvolgende concilies. Dan bracht hij enige dogmatische overwegingen omtrent het tweede hoofdstuk van de constitutie over de kerk. Tenslotte legde hij het concilie de eis voor om een patriarchaat op te richten in Kiev. 

04 OKT '63 | Congar was zeer ingenomen met mijn concilietoespraak

Vandaag ontmoette ik pater Congar, de beroemde Franse theoloog, die me vertelde dat hij zeer ingenomen was met mijn concilietoespraak over het collegiale bestuur van de kerk onder de vorm van een “apostolische raad”. 

01 OKT '63 | Ik bracht de gedachte om een apostolische synode te creëren

Gedurende de algemene vergadering bracht ik, in het debat over het schema De ecclesia als geheel de gedachte naar voren om een zogenaamde “apostolische synode” te creëren, onder de leiding van de H. Vader, die een effectieve vertegenwoordiging zou betekenen van het gehele episcopaat en – onder het leiderschap van de paus – de gehele universele kerk.

Mijn speech werd over het algemeen zeer goed onthaald door de concilievaders, zowel die uit het oosten als de latijnse. Velen onder hen feliciteerden me hierover.

28 SEP '63 | Josyf Slipyj door onze bisschoppen met luid applaus begroet

Samenkomst van de Oekraïense katholieke bisschoppen op het St. Josafat-College in Rome, om 16u. Al onze bisschoppen waren aanwezig, behalve Mgr. Martynec’ die reisvertraging opliep. Op mijn uitnodiging waren ook metropolieten El’ko en Kociško present. Wanneer allen in het salon van het College waren verzameld begeleidde ik metropoliet Josyf Slipyj, die door onze bisschoppen met luid applaus werd begroet. 

Lees ook: Sovjetleider laat aartsbisschop Slipyj vrij

02 JUN '63 | Hele christelijke wereld in gebed voor uitzonderlijke christen

Vandaag waren alle radio-uitzendingen gewijd aan de hopeloze toestand van Johannes XXIII. Ze besteedden daarbij bijzondere aandacht aan de betekenisvolle verklaring van de Anglicaanse aartsbisschop in Londen, en aan een telegram vanwege het Joodse Wereldcongres. De hele christelijke wereld is in gebed voor deze uitzonderlijke christen. 

04 MAA '63 | Goede hoop voor Oekraïense Grieks-Katholieke Kerk in Sovjet-Unie

Na 12u30 had ik een lange discussie met Mgr. Willebrands. Deze vertelde me de vele details van zijn reis naar Moskou, met het oog op het escorteren van metropoliet Slipyj van Moskou naar Rome. Willebrands is goed op de hoogte van de actuele gesprekken tussen de H. Stoel en Moskou omtrent onze kerk in Oekraïne. Naar zijn aanvoelen is er goede hoop voor een normalisering van de rechtmatige plaats van de Oekraïense Grieks-Katholieke Kerk in de Sovjet-Unie. 

10 FEB '63 | Josyf Slipyj ontvangen door de H. Vader met tranen in de ogen

Vanochtend bracht de Canadese radio het buitengewoon vreugdevolle nieuws vanuit het Vaticaan, dat onze heroïsche belijder, metropoliet Josyf Slipyj, vrijgelaten uit bolsjewistische gevangenschap, gisteravond is gearriveerd in Rome. Hij werd al ontvangen door de H. Vader Johannes XXIII, en verwelkomd met tranen in de ogen. 

03 FEB '63 | Het schema moet grondig worden gewijzigd

Alle vrije tijd vandaag besteedde ik aan de studie van het Decreet over de Oosterse Kerken voor het Concilie. Het schema moet grondig worden gewijzigd; ik reflecteerde al in die richting. 

08 DEC '62 | Aankondiging van een afzonderlijke coördinatiecommissie

Heilige Mis in de Sint-Pietersbasiliek. Na de mis bezocht de Heilig Vader de basiliek, en hield zijn slottoespraak van de eerste zittijd. Het belangrijkste punt van de toespraak was de officiële aankondiging van een afzonderlijke coördinatiecommissie, die gedurende de intersessie tussen de eerste en tweede zittijd al het werk van de commissies zal opvolgen.

03 DEC '62 | De opinies van de concilievaders zijn sterk verdeeld

Verder debat over het schema over de kerk. De opinies van de concilievaders zijn sterk verdeeld. De Romeinse curie, de Italiaanse hiërarchie en over het algemeen de bisschoppen uit de ‘Latijnse’ landen – behalve dan de Fransen – vertegenwoordigen een oude conservatieve lijn, waarin de kerk verschijnt als een zichtbare societas, gebaseerd op kerkrechtelijke discipline.

26 NOV '62 | Debat over het schema over de communicatiemiddelen afgerond

Het debat over het schema over de communicatiemiddelen werd afgerond vandaag, en het concilie vangt aan met de tekst over de kerkelijke eenheid.

21 NOV '62 | Speciale commissie voor het schema over de openbaring

Felici, secretaris-generaal van het concilie, kondigde namens de Heilige Vader aan dat een speciale commissie zal worden opgezet om het schema over de openbaring te corrigeren, inkorten, en herformuleren.

19 NOV '62 | De gevechten worden meer gespannen

Verdere strijd over het schema over de bronnen van de openbaring. De gevechten worden meer gespannen.

14 NOV '62 | Vele concilievaders zetten zich af tegen kardinaal Ottaviani

Op de agenda vandaag: de kwestie van het schema over de openbaringsbronnen. Bepaalde Romeinse kringen en met hen grote aantallen concilievaders zetten zich af tegen kardinaal Ottaviani en het gehele Heilig Officie.

04 NOV '62 | Burgemeester van Rome groet de concilievaders

De burgemeester van Rome groet de concilievaders op Campidoglio. De aangeboden receptie was uitmuntend.

30 OKT '62 | Eucharistie onder twee gedaanten en de concelebratie

Het onderwerp van de zitting: De sacra liturgia, en met name twee discussiepunten: De Eucharistie onder twee gedaanten en de concelebratie. Kardinalen Ottaviani en Godfrey waren tegen. Maar, kardinaal Alfrink en kardinaal Bea, alsook de vele aanwezigen uit de monastieke ordes  waren voor. De uitwisseling van ideeën was zeer boeiend. De nieuwe beweging in de Latijnse liturgie is erg sterk, en de interesse voor het Oosten opvallend.

21 OKT '62 | Het is pijnlijk voor ons Oekraïeners die nog steeds zoveel lijden

Onder de aanwezigen vandaag waren er ‘waarnemers’ van de Russisch Orthodoxe Kerk, Vitali Borovoj en Vladimir Kotliarov. Dit is werkelijk een ongeluk voor het concilie en al zijn werkzaamheden. Het is pijnlijk, zeker voor ons Oekraïeners en onze broeders, die nog steeds zoveel lijden onder Moscou.

21 OKT '62 | Vandaag hebben de concilievaders een vrije dag

Vandaag hebben de concilievaders een vrije dag. Iedereen tracht achtergelopen correspondentie bij te benen, of gaat ergens één van de vele historische monumenten die Italië rijk is bezoeken.

17 OKT '62 | Oekraïense bisschoppenconferentie tegen Russische waarnemers

In de voormiddag bereidde ik een brief van onze Oekraïense bisschoppenconferentie voor aan alle concilievaders, tegen de aanwezigheid van twee ‘afgevaardigden waarnemers’ van de Russisch Orthodoxe Kerk van het Patriarchaat van Moscou.

13 OKT '62 | Dit was de eerste werkelijk democratische zet van het concilie

Na de dagelijkse intronisatie van de Schrift begon de verkiezing van leden voor tien concilie-commissies. Na protest van kardinaal Liénart en kardinaal Frings applaudisseerden de vaders, en accepteerde men een uitstel van deze verkiezing tot de samenkomst van 16 oktober. Zo hebben de concilievaders voldoende tijd om dit voor te bereiden. Allen verwelkomden dit voorstel van voorzitter kardinaal Tisserant. Dit was de eerste werkelijk democratische zet van het concilie.

08 OKT '62 | Ik ontving de conciliekalender

Vanochtend bezocht ik het ‘Secretariaat voor Technische Zaken’ op de Via della Conciliazione. Ik ontving de conciliekalender en vele andere informatie.

06 MAA '62 | De kwestie van de onfeilbaarheid van de paus

Aan het einde, toen het handelde over het kerkelijk magisterium, suggereerde ik om de kwestie van de onfeilbaarheid van de paus zo voor te stellen dat het beter aansluit bij de ingesteldheid van de Oosterse Kerken.

16 SEP '61 | Voor het eerst ontmoette ik de leden van de subcommissie

Om 16.30u – deelname aan de vergadering van de voorbereidende theologische commissie in het gebouw van het H. Officie. De vergadering ging over het schema over de bronnen van de openbaring. Voor het eerst ontmoette ik de leden van de subcommissie waar ik toe behoor, de samenkomst is boeiend en de aanwezigen zijn professioneel goed vertrouwd met bijbelse kwesties.