10 OKT '65 | De Duitsers beginnen direct over de zonde en het oordeel
De vergadering van het Concilie heb ik de afgelopen weken maar onregelmatig bijgewoond, omdat ik teveel huiswerk had. De hoofdzaak van de besprekingen betrof het ontwerp over de Kerk in de Wereld van Vandaag. Na de summiere besprekingen van vorig jaar is het in de tussentijd grondig en verdienstelijk bewerkt, zodat er heel wat goede dingen in staan. Maar het geheel is veel te uitvoerig geworden, 83 goedgevulde bladzijden.
Ik heb mezelf gemeld voor de Subcommissie, dat dat hoofdstuk nu moet gaan herzien, en waarvan Mgr. Garonne, de aartsbisschop van Toulouse, de voorzitter is. Een ander lid is Mgr. Volk van Mainz, tot voor enkele jaren dogmaprofessor in Münster, en nog een Pool die ik niet ken. Als deskundigen zitten erbij P. Lambert, de Poolse dominicaan, Ratzinger, Van Rijen, Balic de verschrikkelijke, Molinari, Lattanzi, een goede kenner van Clemens van Alexandrië, die in nogal conservatief vaarwater geraakt is. Het zal geen gemakkelijke subcommissie worden. Want Mgr. Garonne kent natuurlijk geen Duits, en Mgr. Volk geen Frans; en als deze probeert Latijn te spreken, begint hij met handen en voeten te zwaaien, en komen er de wildste constructies uit. Bovendien schijnt er een diepgaand verschil te bestaan tussen de Franse en de Duitse benadering van het vraagstuk. De Duitsers beginnen direct over de zonde en het oordeel, waaronder alle menselijke activiteit staat; de Fransen hebben meer van Teilhard geleerd, en beseffen dat die zonde alleen bestaat doordat er iets goeds wordt omgebogen. Eerst hadden ze mij willen belasten met het slavenwerk van secretaris van de commissie, maar ik heb dat weten af te schuiven: voor dat werk van sorteren van de opmerkingen van de bisschoppen, het uitwerken van verslagen van de vergaderingen enz. ben ik te langzaam en te moe. Nu moet het Pater Lambert doen, met het noodlottige gevolg dat onze Subcommissie nog niet bij elkaar geweest is. Terwijl we op het eind van de week het hoofdstuk (zes bladzijden) herschreven moeten hebben. Dus waarschijnlijk drukke dagen voor de boeg.
Brief