24 SEP '65 | Schema 13 zegt niets over verwevenheid van de zonde met de wereld
[Over de interventies van kardinaal Frings en mgr Volk bij de bespreking van schema 13.]
Allebei zijn ze redelijk streng. (Men had mij een zogenaamd Duits offensief aangekondigd; onder druk van de Frans-Belgische fractie waren de Duitsers op onfortuinlijke wijze buiten de redactie van het schema gehouden, een schema dat doctrinair erg zwak is.)
Frings: We moeten de noties ‘volk Gods’ en ‘wereld’ herbekijken en toespitsen; we moeten de verwarring tussen menselijke vooruitgang en Goddelijk heil voorkomen. Enkele correcties volstaan niet; het gaat hier om fundamentele tekortkomingen; de tekst moet substantieel herwerkt worden.
Volk: de wereld weet beter dan wij hoe hij verandert; wij moeten hem vooral een spiegel voorhouden van wat hij niet weet en wat we hem krachtens onze zending moeten verkondigen; welnu, het schema zegt niets pertinents over de verwevenheid van de zonde met de wereld; hij zwijgt zedig over dolores, mors, obscuritas mundi [het lijden, de dood, de duisternis van de wereld]. Niet alles van de mens verandert; anders zou het evangelie moeten herschreven worden. De wereld is nooit in evenwicht geweest. In verband met het atheïsme: op basis van de vooruitgang denken sommigen dat de mens God niet meer nodig heeft; anderen daarentegen denken dat er, in het aanschijn van de ontwrichting die alles absurd lijkt te maken, geen hoop meer is; het schema zegt niets over dat alles. Het mist ook een uitgediepte christologie: Jezus Christus komt er slechts op een extrinsieke manier in voor, als argument en als model; men presenteert hem niet als caput mundi et fundamentum [hoofd en fundament van de wereld]; zijn impact komt onvoldoende uit de verf. Hoofdstuk IV [Over de taak van de Kerk in de wereld van deze tijd] zou beter vooraan staan; de beschrijvingen moeten korter en de theologische dimensie moet versterkt.
(Deze vaststellingen van Frings en Volk leken mij terecht en van groot belang. Maar er is te veel onbekwame en oppervlakkige goede wil gemoeid met dit schema: waar loopt dit op uit?)