Paulus VI omhelst patriarch Athenagoras

4 JAN 1964

Paulus VI en patriarch Athenagoras ontmoeten en omhelzen elkaar in Jeruzalem, 4 januari 1964

De omhelzing is hét iconische beeld voor de deelname van de Katholieke Kerk aan de oecumenische beweging. Een krachtige stimulans voor katholieken om zich in te zetten voor eenheid onder alle christenen.

De Concilievaders onthalen de aankondiging van de reis tijdens de slotrede van Paulus VI van de 2e zittijd met enthousiasme. Ze zien er een krachtige bevestiging in van de oecumenische weg die het Concilie onder impuls van Johannes XXIII is ingeslagen.

Paulus VI vertrouwt de voorbereiding aanvankelijk toe aan het Staatssecretariaat van het Vaticaan. Maar begin december 1963 krijgt ook het Secretariaat voor de eenheid een rol in de voorbereiding. Want op dat moment komt een mogelijke ontmoeting met de patriarch van Constantinopel, Athenagoras, in het vooruitzicht. Dankzij deze ontmoeting wonen in september 1964 voor het eerst waarnemers van het patriarchaat het Concilie bij. Die bleven thuis tijdens de eerste 2 zittijden door spanningen onder de orthodoxen.

Paus en patriarch bidden samen in Hof van Olijven

Op 6 januari ontmoeten Paulus VI en Athenagoras elkaar in de Hof van Olijven. Ze willen er samen bidden. Willebrands die hen vergezelt, heeft een tweetalige Latijns-Griekse uitgave van het Nieuwe Testament op zak (uitgave van A. Merk). Daaruit bidden Paulus VI en Athenagoras samen het 17e hoofdstuk van het Johannesevangelie. Willebrands is door de paus uitgenodigd om mee de reis naar het Heilig Land te maken omdat hij nauw betrokken was bij de voorbereiding.

Willebrands heeft deze editie van het NT bewaard en er de volgende nota in het Frans bij geschreven:

Zijne Heiligheid paus Paulus VI en Zijne Heiligheid patriarch Anthenagoras gebruikten dit exemplaar van het Nieuwe Testament tijdens hun ontmoeting in de Hof van Olijven in Jeruzalem. Ze baden samen afwisselend in het Grieks en het Latijn het 17e hoofdstuk van het Evangelie volgens Johannes.

Deze editie van het NT zal later bij de uitvaart van Willebrands op zijn kist worden gelegd.

Paulus VI krijgt enthousiaste ontvangst in Rome

Bij zijn terugkeer in Rome wordt de paus enthousiast ontvangen door het publiek.

We zijn vooral getroffen door de persoonlijkheid van Paulus VI tijdens die reis. Hij is niet teruggekeerd zoals hij vertrokken is... Hij is ontdooid en heeft getoond dat hij een hart heeft... De terugkeer in Rome was werkelijk buitengewoon. Ik herhaal onuitgegeven. De Romeinen waren fier en hebben de Paus een ontvangst gegeven die nog nooit gezien was. Ondanks zijn vermoeidheid is Paulus VI twee uur recht blijven staan in de auto tijdens de rit van Fiumicino naar Sint-Pieter. En nadien is hij aan zijn venster nog 'tot ziens' komen wensen. Zijn woorden waren in onvervalste Johannes XXIII-stijl. Hij oogst de vruchten die deze goede man heeft gezaaid, maar tegelijk plaatst het hem in de rij van de allergrootsten.

Claude Troisfontaines, brief aan zijn ouders, 13 januari 1964