Over het oecumenisme - Unitatis redintegratio

Decreet over het oecumenisme, Unitatis redintegratio

Met het Decreet over het oecumenisme engageert de Katholieke Kerk zich ondubbelzinnig om mee te streven naar eenheid onder alle christenen. Het roept alle katholieken op om met ijver deel te nemen aan de oecumenische beweging. Het document beschrijft achtereenvolgens de theologische uitgangspunten en de praktische vormen van de katholieke deelname aan de oecumenische beweging.

De Latijnse naam Unitatis redintegratio, herstel van de eenheid, verwijst zoals gebruikelijk is voor Vaticaanse documenten naar de eerste woorden van de tekst.

Keerpunt in katholieke deelname aan oecumene

Tot in 1948 verbood Rome de deelname van katholieken aan oecumenische vergaderingen. Volgens het leergezag bestond oecumene uit de terugkeer van ketters en kerkverlaters tot de enig ware Kerk, de Rooms-Katholieke.

Bekijk de film: 14 Oecumene: de Geest verlangt naar één Kerk

Theologisch fundament voor oecumene

Het eerste hoofdstuk van het Decreet over het oecumenisme beschrijft het theologische fundament van het streven naar eenheid onder alle christenen. Samengevat komt het hier op neer:

De oecumenische beweging wordt erkend als een genade van de heilige Geest.
De Kerk van Christus is in zijn volheid te vinden in de Katholieke Kerk.
Maar de Geest werkt ook in andere Kerken en kerkelijke gemeenschappen. Zij kunnen dus ook elementen van waarheid en heiliging bevatten.
De Katholieke Kerk leeft in gemeenschap met andere Kerken en kerkelijke gemeenschappen. Maar deze gemeenschap is niet ten volle.
Leden van andere kerken begroet zij als zusters en broeders. De afscheiding wil zij hen persoonlijk niet aanrekenen.
Verdeeldheid onder de christenen is duidelijk in strijd met de bedoeling van Christus. Ze schaadt bovendien de geloofwaardige verkondiging van het Evangelie.
Daarom is herstel van de eenheid een plicht vanuit het geloof.

Katholieke deelname aan de oecumenische beweging

Hoofdstuk 2 van het Decreet over het oecumenisme beschrijft de praktijk en de middelen van de katholieke deelname aan de oecumenische beweging:

De vernieuwing van de Kerk.
Innerlijke ommekeer.
Persoonlijk en gemeenschappelijk gebed voor eenheid.
Dialoog en wederzijds begrip.
Oecumenische vorming.
Helderder en dieper uiteenzetten wat katholieke geloven.
Samenwerking.

Opvallend is dat vandaag teruggegrepen wordt naar de elementen van spirituele oecumene uit het Conciliedocument om het bekoelde oecumenische enthousiasme nieuw leven in te blazen. Zie bijvoorbeeld de praktische aanbevelingen van het vorige hoofd van de Pauselijke Raad voor de Bevordering van de Eenheid van de Christenen, Kard. Walter Kasper: Een handboek voor de spirituele oecumene. 2006.